Rękopisy Wiesława Dymnego w Bibliotece Narodowej - Aktualności - Biblioteka Narodowa

EN

Rękopisy Wiesława Dymnego w Bibliotece Narodowej

Do zbiorów Biblioteki Narodowej trafiły rękopisy jednego ze współtwórców Piwnicy pod Baranami: Wiesława Dymnego (1936–1978). Pochodzą one z archiwum Barbary Nawratowicz, byłej aktorki Piwnicy pod Baranami i dziennikarki Radia Wolna Europa.

Przekazane BN materiały obejmują przede wszystkim rękopisy i maszynopisy wierszy oraz tekstów piosenek. Na odwrocie tekstu piosenki Noc jest czarna jak szczur znajduje się zapis nutowy kompozycji Zygmunta Koniecznego, zaś na odwrocie tekstu Czasem mamo (z roku 1962), poeta zanotował uwagi pod adresem kompozytora („koniecznie wolny blues”) oraz wykonawczyni. Wśród wierszy Dymnego (zastrzeżonych do 2048 r.) są m.in. Koń cholerny, Chociaż droga daleka, Dzikie ziele narkotyczne czy Mój pies wielki pies szczeka w oknie. Do najciekawszych spośród nich należy składający się z ośmiu części poemat Osiołek Tomasz.

Oprócz utworów poetyckich mamy przekazano również osiemnastostronicową sztukę Kuternóżka według Biesów Fiodora Dostojewskiego (również objętą zastrzeżeniem udostępniania), scenariusze teatralne pod rozbudowanymi tytułami, np. Targ z prestidigitatorem. Obrazek z życia wsi podhalańskiej lub Buda. Program kabaretu i konferansjerki oraz zapisy monologów satyrycznych, takich jak: Kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada, O mojej ciotce Hortensji czy Przekładaniec (z poszczególnymi częściami napisanymi pod znane w swoim czasie melodie: Przy sobocie po robocie, Piosenka o Nowej Hucie lub Ej, przeleciał ptaszek), a także wydruk stworzonego we współpracy z Jackiem Stworą dziełka Szopka sobie poswawoli – lub kabaret jak kto woli z udziałem takich postaci, jak: Nikifor, Twardowski, Anioł, Diabeł, Cygan, Góral, Ułan, Saper czy Kobieta Niezwykła. Do tego dochodzą krótkie utwory o charakterze żartobliwo-prześmiewczym, dla przykładu Rady dla samobójcy potencjalnego czy Pies opatrzony mottem: „Pies nie ma prawa do życia, bo jest przyjacielem człowieka”.

Wiesław Dymny był nie tylko poetą, prozaikiem, scenarzystą filmowym (autorem scenariuszy filmów Henryka Kluby Chudy i inni oraz Słońce wschodzi raz na dzień) i aktorem (znanym z epizodycznych ról w Przeprowadzce Jerzego Gruzy czy Wszystko na sprzedaż Andrzeja Wajdy), ale również plastykiem. O jego artystycznym talencie znakomicie świadczą rozliczne rysunki: na kawiarnianych serwetkach, na pudełkach od papierosów sprzed pół wieku Femina czy Grunwald, na papierze nutowym, na kopertach i wreszcie grafiki na osobnych kartach. Uwagę zwraca m.in. rysunek przedstawiający lwy z podpisem: „Zjedliśmy Cię, a teraz bardzo nam Ciebie brak! Bardzo!” czy portret saksofonisty jazzowego z komentarzem „w stylu Topora”, a także zestaw aktów kobiecych dla Jazz Klubu Helikon w Krakowie.

Zbiór uzupełniają dwa pakiety listów Dymnego do Barbary Nawratowicz. Pakiet pierwszy to ponad czterdzieści datowanych listów i kart pocztowych z lat 1957–1969, pakiet drugi to ponad sto trzydzieści listów bez dat. Adresatka tych listów była aktorką teatrów w Radomiu i w Kielcach, a także Groteski w Krakowie, występowała w Piwnicy pod Baranami, razem z Dymnym prowadziła kabaret Remiza w klubie studenckim Pod Jaszczurami. W 1965 roku wyjechała do Danii, następnie podjęła pracę w Radiu Wolna Europa w Monachium. W roku 2012 wydała książkę Kabaret «Piwnica pod Baranami». Fenomen w kulturze PRL. Listy – z powodu zastrzeżenia – będą dostępne dla czytelników BN po 2048 r.

UDOSTĘPNIJ:

Aktualności

Hiszpańskojęzyczny żywot Stanisława Kostki z 1678 roku w darze dla Biblioteki Narodowej

czytaj więcej o Hiszpańskojęzyczny żywot Stanisława Kostki z 1678 roku w darze dla Biblioteki Narodowej