Julian Stryjkowski
Prozaik i eseista, autor takich powieści, jak Głosy w ciemności i Przybysz z Narbony, zbiorów opowiadań Na wierzbach… nasze skrzypce i Milczenie zmarł 20 lat temu w Warszawie. W chwili śmierci miał 91 lat. Pochowany został na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej.
Naprawdę nazywał się Pesach Stark. Urodził się w rodzinie żydowskiej w Stryju koło Lwowa 25 kwietnia 1905 roku. Studiował na uniwersytecie we Lwowie u prof. Juliusza Kleinera, pracował jako nauczyciel w Płocku. Po wybuchu II wojny światowej znalazł się we Lwowie. Był świadkiem wejścia Armii Czerwonej do tego miasta, co opisał w powieści Wielki strach, wydanej w roku 1980 na emigracji. Był członkiem Związku Patriotów Polskich i Polskiej Partii Socjalistycznej. W roku 1946 ukończył pracę nad powieścią Głosy w ciemności, którą podpisał pseudonimem Julian Stryjkowski, jakiego używał do końca życia. Powieść ukazała się dopiero w 1956 i jest pierwszą częścią tzw. tetralogii galicyjskiej, na którą składają się także: Austeria, Sen Azrila i Echo. Do jego najświetniejszych osiągnięć literackich należą także: tom szkiców podróżnych Pożegnanie z Italią, sztuka teatralna Sodoma, utwory apokryficze Odpowiedź, Król Dawid żyje! i Juda Makabi oraz przekład powieści Louisa-Ferdinanda Céline’a Śmierć na kredyt.
Za młodu związany z komunizmem, członek PPR i PZPR, w roku 1966 wystąpił z partii w proteście przeciwko represjom jakie spotkały ze strony władz PRL profesora Leszka Kołakowskiego. W roku 1976 był jednym z sygnatariuszy tzw. Listu 59 przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji PRL, w 1978 przystąpił do opozycyjnego Towarzystwa Kursów Naukowych. Przez wiele lat redagował dział prozy w miesięczniku „Twórczość”. Pod koniec życia udzielił Piotrowi Szewcowi wywiadu-rzeki, który pod tytułem Ocalony na Wschodzie ukazał się w roku 1991.
W zbiorach Biblioteki Narodowej przechowywane są listy Juliana Stryjkowskiego do m.in. Antoniego Słonimskiego, Kazimierza Brandysa, Zbigniewa Herberta, Aleksandra Janty-Połczyńskiego, Marii Iwaszkiewiczówny, a także Bogusława Kierca i Antoniego Libery.