Ruch

(5 lipca 1862-14 lipca 1863)

Prawdopodobnie ukazało się 17 numerów tego pisma. Było to wydawnictwo urzędowe Komitetu Centralnego, a później Rządu Narodowego. Na zebraniu Komitetu Centralnego, które odbyło się 3 lipca, na redaktora powołany został Agaton Giller. „Ruch” zastąpił „Głos Warszawy” (pismo Komitetu Miejskiego), jego miejsce zaś jako oficjalnego organu Rządu Narodowego, w lipcu 1863 roku zajęła „Niepodległość”. Czasopismo ukazywało się w nakładzie ok. 2000 egzemplarzy i rozchodziło się głównie drogą organizacyjną. Cena egzemplarza wynosiła 15 gr. Pismo drukowano w różnych drukarniach, zdarzają się różne wydania jednego numeru. Druk jest dwustronny, ilość stron w poszczególnych numerach waha się od 1 do 4. Format czasopisma zmienny.

Przeglądając pismo warto zwrócić uwagę na pieczęcie, którymi jest ono opatrzone. W okresie Powstania Styczniowego większość oficjalnych druków Organizacji Narodowej, w tym zwłaszcza tytuły tajnej prasy, posiadały odciski pieczęci potwierdzające ich autentyczność. W 6 numerze „Ruchu” z dnia 12 października 1862 roku zamieszczono odcisk pieczęci Komitetu Centralnego Narodowego. Wyryty został na niej połączony herb polsko-litewski. Od tego momentu także na innych wprowadzonych w tym okresie pieczęciach urzędów narodowych widniało właśnie takie godło. Z kolei w numerze 14 z 1863 r. odbita została wyryta w kole pieczęć z napisem: DYKTATOR. KOMIS: WYKONAWCZA. Pieczęć ta należy do rzadkości, uwierzytelniono nią bowiem niewielką liczbę dokumentów. Została ona sporządzona specjalnie dla Komisji Wykonawczej, w którą przekształcił się Komitet Centralny po proklamowaniu dyktatury przez Mariana Langiewicza. Po upadku dyktatury powrócono do starych pieczęci, którymi posługiwano się do 10 maja 1863 r. Pieczęć Rządu Narodowego z potrójnym godłem zwieńczonym koroną i napisem: RZĄD NARODOWY. RÓWNOŚĆ WOLNOŚĆ NIEPODLEGŁOŚĆ znajdujemy na numerze 16 pisma z 1863 r. Po 27 czerwca 1863 r. tajna prasa, ulotki i wszelkie druki opatrywane były pieczęcią Drukarni Rządu Narodowego. Pieczęć ta widnieje na numerze 17 z 1863 r.

Do głównych zadań „Ruchu” należała popularyzacja ideologii obozu czerwonych. Artykuły w nim zamieszczane dyskutowane były przed opublikowaniem na sesjach Komitetu. Obok artykułów programowych drukowane były także na łamach „Ruchu” ważniejsze dekrety Komitetu Centralnego oraz numery kwitów wydanych płatnikom podatku narodowego.

W piśmie ukazały się między innymi: Manifest z 22 stycznia, dekrety uwłaszczeniowe, (nr 12 z 1863 r.) odezwa Mariana Langiewicza i jego nominacja na generała (nr 14 z 1863 r.).