Historia
Już od 1928 roku napływały do zbiorów Biblioteki Narodowej wydawnictwa nutowe z przyznanego jej egzemplarza obowiązkowego, a w latach późniejszych także z kupna, darów i wymiany. Dla celów specjalistycznego gromadzenia w 1934 roku powstał Oddział Muzyczny, następnie jako Dział Muzyczny, nad którym kierownictwo (do 1944 roku) sprawował Julian Pulikowski, muzykolog i wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego. Pod tym samym kierownictwem, w 1935 roku powstało Centralne Archiwum Fonograficzne, skupiające nagrania folkloru z różnych regionów Polski.
Historycznym momentem w dziejach zbiorów muzycznych było przekazanie Bibliotece Narodowej w początkach 1938 roku przez Ministerstwo Wyznań i Oświecenia Publicznego kolekcji autografów i kopii Fryderyka Chopina zakupionej przez Rząd Polski w 1937 roku od firmy wydawniczej Breitkopf & Härtel oraz pozyskanie od spadkobierców części spuścizny Karola Szymanowskiego.
Zniszczenia wojenne
W czasie wojny i bezpośrednio po powstaniu warszawskim w 1944 roku zniszczeniu uległ prawie cały zasób rękopisów muzycznych. Łącznie zniszczenia wojenne pochłonęły ponad 90 % zasobu zgromadzonych zbiorów muzycznych. Z nielicznych ocalały cenne autografy Józefa Elsnera, z rękopisów Karola Szymanowskiego zachował się jedynie II kwartet smyczkowy, natomiast szczęśliwie zachowały się wszystkie dzieła Fryderyka Chopina z kolekcji Breitkopfa & Härtla, wywiezione do Kanady we wrześniu 1939 roku i zwrócone do Polski w 1958 roku. Niestety, inne rękopisy kompozytora bezpowrotnie zaginęły lub uległy zniszczeniu wskutek działań wojennych.
Okres powojenny
Od 1945 roku następuje stałe odradzanie zbiorów muzycznych, które początkowo umieszczone w Oddziale Rękopisów, w 1951 roku zostały wyodrębnione w Dział Muzyczny, a 1982 roku w Zakład Zbiorów Muzycznych.
Napływające od 1961 roku do zbiorów muzycznych egzemplarze obowiązkowe płyt produkcji polskiej wyodrębniły w 1982 roku duży zbiór nagrań w samodzielną Pracownię Dokumentów Dźwiękowych a obecnie Zakład Zbiorów Dźwiękowych i Audiowizualnych.
Obecne
Obecne prace zgodne są z ogólnymi zasadami działalności statutowej Biblioteki Narodowej i oscylują w zakresie specjalizacji muzycznej wokół trzech najważniejszych kategorii:
- gromadzenia, w tym ochrony dokumentów, nadzoru nad fachową konserwacją zgodną z najnowszą wiedzą, tworzeniem dla najcenniejszych obiektów form zastępczych takich jak mikrofilmy, makiety, wydawnictwa faksymilowe
- wszechstronnego opracowania zarówno bibliograficznego jak i tematycznego w postaci katalogów, baz danych i publikacji książkowych oraz tworzeniu bibliografii narodowej druków muzycznych
- udostępniania i upowszechniania informacji o zbiorze muzycznym bezpośrednio w Czytelni, podczas wystaw organizowanych przez Bibliotekę Narodową i inne instytucje, także poprzez prelekcje, udział w konferencjach naukowych, polskich i zagranicznych.