Wystawa – „Zbigniew Herbert 1924–1998. Portrety i autoportrety z archiwum pisarza”
Biblioteka Narodowa zaprasza na wystawę monograficzną
Zbigniew Herbert (1924–1998)
Portrety i autoportrety z archiwum pisarza
ostatnie z cyklu wydarzeń Roku Zbigniewa Herberta
organizowanych przez koordynatora Roku – Bibliotekę Narodową
Miejsce i czas
Wystawa otwarta została w gmachu głównym Biblioteki Narodowej (al. Niepodległości 213, wejście A) w drugą rocznicę przekazania BN przez spadkobierców spuścizny po Zbigniewie Herbercie. Otwarciu wystawy towarzyszyła prezentacja Inwentarza Archiwum Zbigniewa Herberta oraz przekazanie Bibliotece Narodowej korespondencji rodzinnej będącej w posiadaniu siostry Poety Haliny Herbert-Żebrowskiej.
Wystawa jest otwarta dla zwiedzających od 11 grudnia 2008 do 14 lutego 2009, w godzinach 10-18, w soboty 10-15, z przerwą świąteczną na okres 24 grudnia – 4 stycznia.
Wstęp wolny.
Obiekty
Na wystawie ukazującej swoisty biograficzny portret Poety – prezentowane są oryginalne rękopisy i maszynopisy wierszy (w tym m.in. „Dlaczego klasycy", „Potęga smaku", „Przesłanie Pana Cogito"), esejów (z tomów „Barbarzyńca w ogrodzie", „Martwa natura z wędzidłem", „Labirynt nad morzem"), materiały warsztatowe do planowanych i nienapisanych tekstów, notatniki, szkicowniki, fotografie, listy przyjaciół.
Obiekty pochodzą z Archiwum Zbigniewa Herberta, którego właścicielem i opiekunem jest Biblioteka Narodowa (nieliczne pochodzą ze zbiorów Katarzyny Herbert). Prezentowane są także nagrania głosu Herberta czytającego swoje utwory oraz pierwszy film dokumentalny poświęcony Poecie z 1969 r. Na wystawie znajdują się także specjalne ekrany dotykowe, dzięki którym można przeglądać szkicowniki i notatniki Poety.
Przewodnikiem po wystawie i katalogu jest linia chronologiczna życia Poety oraz on sam – Herbert – i jego alter ego, Pan Cogito – komentujący swoje życie i twórczość w rozmowach, formach poetyckich, eseistycznych i publicystycznych.
Publikacje
Przez cały czas trwania wystawy można nabyć przygotowane z tej okazji publikacje Biblioteki Narodowej: katalog oraz specjalne wydanie wiersza „Nike która się waha" w przekładzie na 27 języków. Dostępne też są edycje jego wierszy, esejów, dramatów, rozmów, korespondencji Herberta oraz publikacje o nim.
Henryk Citko (autor scenariusza wystawy):
Próba ogarnięcia uniwersum wielkiego humanisty jakim był Zbigniew Herbert – uniwersum składającego się z jednej strony z jego refleksji nad światem, historią i kulturą, z drugiej ze zbioru tych wszystkich okoliczności, w jakich owa refleksja się dokonywała – jest zamierzeniem karkołomnym. Prezentowana wystawa, kończąca Rok Zbigniewa Herberta, jest próbą przekroju tego uniwersum. Została skonstruowana ze słów, jakie nam pozostawił, i materialnych świadectw jego zmagania się ze świadomie wybranym, trudnym losem artysty. Tymi materialnymi świadectwami są rękopisy i maszynopisy utworów, materiały warsztatowe, tysiące rysunków, listy od przyjaciół, znajomych, wydawców, dokumenty osobiste, nagrody, fotografie i inne archiwalia. Biblioteka Narodowa szczyci się posiadaniem tego skarbu i dzieli się nim. Wybrane materiały przypominają te znane i te mniej znane szczegóły bogatego i intensywnego życia Herberta. Wszystkie one są tylko fragmentami portretu Herberta. Autoportet zawarł w swojej twórczości – pełnej ważnych pytań i inspirującej.
Takimi słowami Czesław Miłosz żegnał swojego przyjaciela i adwersarza dziesięć lat temu: „Herbert jako poeta był najrozmaiciej interpretowany i chyba żaden jego obraz nie wyczerpuje treści jego dzieła, toteż coraz to nowe interpretacje będą się mnożyły. A co do jego życia, to było trudne, i co sam dzisiaj, jestem pewien, chciałby usłyszeć, to że zostało wynagrodzone wiecznotrwałym laurem poetyckim za dzielność”.
Po dziesięciu latach moglibyśmy powtórzyć za Miłoszem wciąż to samo.