Ewa Lipska świętuje osiemdziesiąte urodziny
Jedna z najwybitniejszych poetek polskich XX i XXI wieku, autorka takich zbiorów wierszy, jak: Przechowalnia ciemności, Strefa ograniczonego spokoju czy Pamięć operacyjna kończy dzisiaj osiemdziesiąt lat.
Jest laureatką wielu prestiżowych nagród literackich. W roku 1971 otrzymała Nagrodę im. Andrzeja Bursy, zaś dwa lata później Nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie. W 1979 roku uhonorowano ją, przyznawaną przez Polski PEN Club, Nagrodą Roberta Gravesa. Ponadto otrzymała Śląski Wawrzyn Literacki, Nagrodę Gdynia, Silesius, Orfeusz, a także miasta Krakowa, zaś w ostatnich latach Nagrodę im. Juliana Tuwima oraz Nagrodę Literacką m.st. Warszawy. Poetkę, urodzoną w Krakowie 8 października 1945 roku, honorowano wielokrotnie za granicą: w Serbii, Macedonii, Kosowie, Australii. Poza tym otrzymała nagrodę miast partnerskich Getyngi i Torunia im. Samuela Bogumiła Lindego, doktorat honoris causa Uniwersytetu im. Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz tytuł Wielkiego Ambasadora Polszczyzny.
Studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W roku 1961 zadebiutowała jako poetka na łamach „Gazety Krakowskiej”. Potem publikowała w „Dzienniku Polskim”, „Życiu Literackim” i „Twórczości”. Jej debiutancki zbiorek Wiersze ukazał się 1967 roku. Rok później została przyjęta do Związku Literatów Polskich, do którego należała aż do rozwiązania ZLP w stanie wojennym. W latach 1970–1980 była redaktorką działu poezji Wydawnictwa Literackiego, natomiast od roku 1981 do 1983 – redaktorką miesięcznika „Pismo” wychodzącego w Krakowie.
Jej twórczość poetycka cieszyła się od zawsze wielkim uznaniem krytyki literackiej. Pisali o niej m.in.: Zbigniew Bieńkowski, Julian Kornhauser, Jerzy Kwiatkowski, Ryszard Matuszewski, Tadeusz Nyczek, Jan Pieszczachowicz. Niektórzy wiązali jej lirykę z twórczością Nowej Fali, literackim głosem Pokolenia ’68. Co więcej, o jej wiersze upomniała się kultura masowa. Piosenki z tekstami poetki mieli w repertuarze: Marek Grechuta, zespoły Skaldowie oraz Wawele, zaś w ostatnich latach: Anna Szałapak i Grzegorz Turnau.
Od roku 1978 Ewa Lipska należy do Polskiego PEN Clubu. W 1989 roku była w gronie współzałożycieli Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Uczestniczyła w redagowaniu takich pism, jak „Dekada Literacka” czy „Arka”. Podróżowała po Kanadzie i Holandii, była stypendystką Deutscher Akademischer Austausch-Dienst w Berlinie. W roku 1991 wyjechała do Wiednia, pracowała w Ambasadzie RP i równocześnie kierowała tamtejszym Instytutem Polskim.
Oprócz zbiorów wierszy, do których należą m.in. Ja, Drzazga czy Pogłos, opublikowała sztukę Nie o śmierć tutaj chodzi, lecz o biały kordonek. Ważne miejsce w jej dorobku zajmują utwory powstałe w stylistyce prozy poetyckiej, zebrane w takich książkach jak Sefer, Droga Pani Schubert i Wariacje Goldbergowskie. Spod jej pióra spłynęły cenne frazy: „Wmyślać mogę wszystko od początku. / Mam tę możliwość: wyżynną prowincję / czyli Wyobraźnię”, „Lękać należy się odważnie”, „Nie uratował mnie koniec świata / ponieważ nie miał na to czasu”, „Całymi zdaniami ukrywają się słowa”. Na murze jednego z domów w krakowskiej dzielnicy Podgórze wypisano jej czterowers „Przesłanie”: „Tak pisać aby nędzarz / myślał że to pieniądze // A ci co umierają / że to urodziny”.
fot. Krzysztof Pobozy