Czytelnictwo młodzieży męskiej w Królestwie Polskim doby autonomicznej na podstawie szkolnych popisów publicznych
Zapraszamy na Otwarte Seminarium Biblioteki Narodowej. We wtorek, 16 grudnia 2025 roku, o godzinie 14 dr hab. Martyna Deszczyńska wygłosi referat Czytelnictwo młodzieży męskiej w Królestwie Polskim doby autonomicznej na podstawie szkolnych popisów publicznych.
Referat Czytelnictwo młodzieży męskiej w Królestwie Polskim doby autonomicznej na podstawie szkolnych popisów publicznych wykorzystuje nieczęsto pojawiające się w badaniach czytelnictwa źródła – a mianowicie dokumenty życia społecznego związane z edukacją. W tym przypadku są to zapowiedzi odbywających się w szkołach Królestwa Polskiego lat 1815–1830 egzaminów, tzw. popisy publiczne uczniów. Odbywały się one latem (lipiec sierpień lub wczesny wrzesień) przed władzami szkolnymi, egzaminatorami i rodzicami. Drukowane Popisy nie zawierają danych o poziomie wiedzy uczniów, a jedynie krótkie informacje o programie i sposobie jego realizacji. Wymieniają jednak szereg książek, z których uczniowie korzystali samodzielnie lub za pośrednictwem nauczyciela. Zawierają też wypowiedzi dyrektorów szkół i pedagogów lub rozprawy ich autorstwa (zamieszczane na końcu), a sporadycznie nagrodzone rozprawki konkursowe autorstwa uczniów. Dokonano przeglądu kilkudziesięciu takich Popisów (także z czasów Księstwa Warszawskiego aż do roku 1830), w których odnajdujemy ślady wielu lektur, co umożliwia odtworzenie kanonu czytelniczego młodzieży oraz poddano analizie zamieszczone w nich informacje o bibliotekach szkolnych. Analiza dokumentów życia społecznego zostanie uzupełniona archiwaliami i innymi źródłami (drukowanymi).
Otwarte Seminaria Biblioteki Narodowej – harmonogram i zapisy