Maciej Kazimierz Sarbiewski
375 lat temu w Warszawie zmarł Maciej Kazimierz Sarbiewski, jeden z najwybitniejszych poetów polsko-łacińskich, filozof i teolog, wykładowca poetyki i retoryki.
Urodził się 24 lutego 1595 roku w Sarbiewie koło Płońska. W roku 1612 wstąpił do zakonu jezuitów. Doktoryzował się w Akademii Wileńskiej. Przyjaźnił się z papieżem Urbanem VIII. W roku 1635 został kaznodzieją króla Władysława IV. W twórczości literackiej wzorował się na poezji Horacego (cieszy się do dzisiaj opinią tzw. sarmackiego Horacego) i Marcjalisa. Był jednym z najpopularniejszych w Europie poetów nowołacińskich okresu baroku. Pisał ody, epody, epigramaty, traktaty. Nawiązywał także do swoich polskich poprzedników piszących po łacinie: Jana Kochanowskiego, Klemensa Janickiego, Jana Dantyszka, Mikołaja Hussowczyka i Andrzeja Krzyckiego.
Oprócz poezji uprawiał także teorię poezji. Jego najważniejsze dzieła to De perfecta poesi sive Vergilius et Homerus oraz Praecepta poetica. Obydwa traktaty były skierowane do słuchaczy kolegium jezuickiego w Połocku, w którym Sarbiewski od 1626 wykładał poetykę i retorykę. Ten pierwszy utwór, znany w przekładzie Mariana Plezi jako O poezji doskonałej, czyli Wergiliusz i Homer, to rozprawa o epopei, uważanej wówczas za idealny gatunek sztuki poetyckiej, ten drugi, przełożony przez Stanisława Skiminę pod tytułem Przepisy poetyki, to wykład na temat barokowej idei konceptyzmu, według której sens poezji ma się objawiać poprzez zaskakujący paradoks i niespodziewaną pointę. To właśnie w tym dziele, w wykładzie zatytułowanym De acuto et arguto, Sarbiewski posłużył się określeniami: „concordia discors” oraz „discordia concors”, czyli „zgodna niezgodność” i „niezgodna zgodność”.
W zbiorach Zakładu Rękopisów Biblioteki Narodowej znajduje się siedmiostronicowy manuskrypt Sarbiewskiego, zawierający dedykację dla króla Władysława IV oraz epigramaty.