Historia
Historia komórki kartograficznej Biblioteki Narodowej sięga roku 1932, kiedy powołano do życia Dział Kartograficzny, którego zadaniem było przede wszystkim zgromadzenie i ocalenie narodowej spuścizny kartograficznej. W 1934 roku zbiory kartograficzne wraz z innymi zbiorami specjalnymi przeniesiono z tymczasowej siedziby w gmachu Szkoły Głównej Handlowej przy ul. Rakowieckiej 6 do Pałacu Potockich na Krakowskim Przedmieściu 32. Zbiór kartografików liczył wtedy 5881 obiektów. Dzięki staraniom kierujących Działem Bolesława Olszewicza i Władysławy Około-Kułakowej (od 1935 roku) oraz hojnym ofiarodawcom zasób obiektów kartograficznych Biblioteki Narodowej dynamicznie się rozrastał, wzbogacany nierzadko o bardzo cenne obiekty. Do narodowej książnicy trafiły m.in. przechowywane w Muzeum Narodowym Polskim w Rapperswilu i bibliotece batignolskiej w Paryżu kolekcje map i atlasów gromadzone przez emigrację polską XIX wieku z myślą o przekazaniu ich narodowi po odzyskaniu niepodległości. Na mocy traktatu ryskiego powróciła do Polski ze Związku Radzieckiego część zbiorów Biblioteki Załuskich. Trafiło tu także 1500 map i atlasów XVI–XVIII-wiecznych z Biblioteki Wilanowskiej. Narodowy zasób kartograficzny zasiliły ponadto obiekty ze zbiorów prywatnych – Seweryna Smolikowskiego, Alojzego Władysława Strzembosza, Bolesława i Wacława Olszewiczów oraz inne, podarowane Bibliotece Narodowej lub przez nią zakupione.
Do kwietnia 1939 roku Dział Kartograficzny zgromadził największy w Polsce zbiór dokumentów kartograficznych: 11 198 map, 890 atlasów oraz 6 globusów; w tym wieleobiektów unikatowych. W czasie II wojny światowej zbiór ten uległ prawie całkowitej zagładzie. We wrześniu 1939 roku spłonęły w Centralnej Bibliotece Wojskowej zdeponowane tam mapy ze zbiorów raperswilskich. Pozostałe zbiory kartograficzne wraz z innymi zbiorami specjalnymi na rozkaz władz okupacyjnych przewieziono do gmachu Biblioteki Ordynacji Krasińskich przy ulicy Okólnik, gdzie zostały spalone przez Niemców w październiku 1944 roku. Z pożogi wojennej ocalało jedynie 539 kartografików, które po wojnie stały się zaczątkiem nowej, szybko rozwijającej się kolekcji. Umieszczono je początkowo w pierwszej powojennej siedzibie Biblioteki Narodowej przy ul. Rakowieckiej 6. Odbudowa zasobu następowała w drodze zakupów i darów, przez przekazywanie obiektów ze zbiorów przejmowanych przez państwo, a także dzięki wpływającemu do książnicy egzemplarzowi obowiązkowemu bieżącej produkcji kartograficznej. Już w 1954 roku udało się osiągnąć przedwojenną liczebność kolekcji.
W 1957 roku Zakład Kartografii przeniesiono do Pałacu Rzeczypospolitej przy placuKrasińskich, jego siedziby przez następne 44 lata (od 1970 roku jako Zakład Zbiorów Kartograficznych). Był to okres dynamicznego wzrostu liczebności zbiorów dzięki systematycznie wpływającemu egzemplarzowi obowiązkowemu oraz licznym i niezwykle cennym darom. W latach 80. XX wieku Zakład, kierowany przez dr. Bogusława Krassowskiego, rozwinął także działalność naukową. Zainicjowano cykl seminariów z historii kartografii oraz opracowywanie i wydawanie dwóch serii: „Studia i Materiały z Historii Kartografii” oraz „Zabytki Polskiej Kartografii”. Od kwietnia 2001 roku zbiory kartograficzne są przechowywane w nowym gmachu Biblioteki Narodowej przy alei Niepodległości.