Dziewięćdziesiąte urodziny Hanny Krall - Aktualności - Biblioteka Narodowa

Urodziła się w Warszawie i całe swoje życie związała ze stolicą, chociaż dzieciństwo spędziła w Lublinie, a liceum ukończyła w Otwocku. Jest absolwentką Uniwersytetu Warszawskiego, na którym studiowała dziennikarstwo. Zaraz po studiach w 1955 roku podjęła pracę w redakcji „Życia Warszawy”.

Pisarka, ocalała z Holocaustu, w którym straciła niemal całą rodzinę, poświęciła się opisywaniu losów ludzi, którzy przeżyli Holocaust i musieli zmierzyć się ze związaną z tym całożyciową traumą.

W 1965 roku wydała pierwszą książkę, zawierającą mikropowieść Ambitny jestem, dwa lata później ukazał się Dzień w Pogodnej. W 1966 roku została zatrudniona w redakcji tygodnika „Polityka” i jako korespondentka tego pisma wyjechała do ZSRR, gdzie przebywała do roku 1969. Efektem jej pracy okazała się książka reporterska zatytułowana Na wschód od Arbatu z 1972 roku, której miesięcznik „Nowe Książki” przyznał tytuł „Książki Roku”. W 1976 roku do księgarń miał trafić zbiór reportaży Hanny Krall Szczęście Marianny Głaz, lecz w ostatniej chwili decyzją władz PRL-u książkę zatrzymano ze względów cenzuralnych i skierowano na przemiał. Rok później ukazał się za to zestaw reportaży pod wspólnym tytułem Dojrzałość dostępna dla wszystkich. Tego samego roku w formie książkowej wyszedł reportaż Zdążyć przed Panem Bogiem (znany z publikacji fragmentów na łamach miesięcznika „Odra”) w formie wyjątkowego wywiadu z Markiem Edelmanem, lekarzem i przywódcą powstania w getcie warszawskim. Książka, przełożona na języki obce, przyniosła Hannie Krall międzynarodową sławę oraz Nagrodę im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego, a także nagrodę tygodnika „Życie Literackie”. Niebawem na łamach miesięcznika „Dialog” autorka ogłosiła wersję sceniczną tego utworu.

Pisarka wstąpiła do Związku Literatów Polskich. Wydała też następne książki: Sześć odcieni bieli oraz Katar sienny. Razem z Krzysztofem Kieślowski napisała scenariusz filmu Widok z okna na pierwszym piętrze.

Zofia Kucówna przygotowała wystawioną w Teatrze Małym sztukę Relacje – będącą adaptacją reportaży Hanny Krall – której bohaterami byli m.in. Lechosław Goździk oraz Anna Walentynowicz. W grudniu 1981 roku pisarka uczestniczyła w Kongresie Kultury Polskiej. Po wprowadzeniu stanu wojennego odeszła z „Polityki”. Podjęła pracę w Zespole Filmowym „Tor”, z którym była związana do 1987 roku. W 1985 roku nakładem Libelli w Paryżu wyszła jej powieść Sublokatorka, dwa lata później zaś została wydana przez Aneks w Londynie powieść Okna.

Teksty Hanny Krall ukazywały się wówczas w „Tygodniku Powszechnym” i w „Odrze”. W roku 1989 należała do grona założycieli Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Związała się również z działem reportażu „Gazety Wyborczej”.

Wszystkie jej kolejne książki doczekały się znakomitych recenzji krytycznoliterackich – z jednej strony, a z drugiej – przekładów i edycji za granicą. Co najważniejsze, każda z publikacji cieszyła się popularnością wśród czytelników. Nic dziwnego, w sztuce reportażu Hanna Krall osiągnęła bowiem mistrzostwo. Uważa się że – podobnie jak Ryszard Kapuściński – pisarka zatarła granicę pomiędzy literaturą faktu a literaturą piękną. Świadczą o tym takie jej publikacje, jak: Taniec na cudzym weselu, Dowody na istnienie czy Spokojne niedzielne popołudnie.

W roku 2017 Hanna Krall wydała monumentalny tom Fantom bólu, zawierający – jak głosi podtytuł – Reportaże wszystkie. Rok później opublikowała Pola i inne rzeczy teatralne. W roku 2020 ukazały się następne książki: Synapsy Marii H. oraz Smutek ryb, obejmujący rozmowy, jakie w latach 1983–1984 pisarka publikowała na łamach... „Wiadomości Wędkarskich”. W roku ubiegłym wyszła jej książka Jedenaście, a w niej teksy zarówno o Zagładzie, jak i o tragediach czasów współczesnych – sytuacji uchodźców na granicy polsko-białoruskiej, życiu na Ukrainie bombardowanej przez Rosję.

W ostatnim czasie Hanna Krall część swojego dziennikarskiego i literackiego archiwum przekazała Bibliotece Narodowej.