Kolejnych 5 bibliotek z najnowocześniejszym systemem bibliotecznym w Połączonych Katalogach BN
Kolejnych 5 bibliotek dołączyło w tym roku do grona placówek współkatalogujących wraz z Biblioteką Narodową. Stało się to możliwe dzięki wdrożeniu w nich najnowocześniejszego systemu bibliotecznego Alma i wyszukiwarki Primo w ramach programu wieloletniego „Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021–2025”. Tym samym Biblioteka Narodowa pomyślnie zakończyła realizację programu wieloletniego, tworząc system z jedną wspólną bazą danych służącą do prowadzenia jednolitej działalności bibliotecznej i informacyjnej umożlwiającej korzystanie z materiałów bibliotecznych i innych źródeł informacji. Warto podkreślić, iż w pierwszej połowie 2025 roku zarejestrowano ponad pół miliarda wejść do Połączonych Katalogów BN.
Biblioteka Narodowa, jako operator Priorytetu 1. Kierunku Interwencji 1.2. Budowa ogólnokrajowej sieci bibliotecznej poprzez zintegrowany system zarządzania zasobami bibliotek, pokrywa wszystkie koszty wdrożenia i utrzymania systemu. Wdrożenie w 5 placówkach przeprowadzone zostało dzięki ścisłej współpracy Biblioteki Narodowej z zespołami z przyłączanych książnic, którymi są:
- Biblioteka Miejska w Łodzi (wraz z 58 filiami)
- Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu (wraz z 35 filiami)
- Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu (wraz z 32 bibliotekami wydziałowymi i instytutowymi UWr)
- Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej (wraz z 22 bibliotekami wydziałowymi i instytutowymi PW)
- Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu (wraz z 19 bibliotekami wydziałowymi i instytutowymi UAM).
Pełna lista wdrożeń w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021–2025 jest dostępna tutaj.
Biblioteki dołączające do wspólnego środowiska katalogowego są zobligowane do stosowania zasad redakcji i doboru Deskryptorów Biblioteki Narodowej oraz do stosowania przepisów katalogowania Biblioteki Narodowej, co bezpośrednio przekłada się na poprawę jakości danych i porządkuje zbiory polskich bibliotek. W celu ułatwienia nauki przepisów katalogowania BN i ich sprawnego stosowania Biblioteka Narodowa przekazała bibliotekom uczestniczącym w projekcie dostęp do materiałów szkoleniowych w formie 63 nagrań oraz 63 prezentacji, obejmujących następujące zagadnienia: przepisy katalogowania BN, zasady redakcji i doboru Deskryptorów Biblioteki Narodowej, stosowanie Deskryptorów Biblioteki Narodowej przy katalogowaniu publikacji z poszczególnych dziedzin nauki i sztuki oraz klasyfikacji publikacji z zastosowaniem Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej. Dodatkowo, oprócz wskazanych materiałów szkoleniowych Biblioteka Narodowa zapewniła dostęp do codziennych konsultacji prowadzonych przez specjalistów z Instytutu Bibliograficznego BN i bibliotekarzy dziedzinowych z Zakładu Katalogowania Dziedzinowego BN. W każdym tygodniu odbywa się łącznie 37 konsultacji, prowadzonych w trybie online od poniedziałku do piątku w godz. 8:00–16:00. Wszystkie materiały metodyczne i szkoleniowe związane z przepisami katalogowania BN i Deskryptorami BN są ogólnodostępne w serwisie Przepisy katalogowania Biblioteki Narodowej pod adresem: przepisy.bn.org.pl. Dopełnieniem materiałów szkoleniowych stała się możliwość konsultacji katalogowania poszczególnych typów publikacji ze względu na ich formę z bibliotekarzami dziedzinowymi z zakładów merytorycznych Biblioteki Narodowej odpowiedzialnych za gromadzenie poszczególnych typów zbiorów. Należy wspomnieć również o udostępnionych bibliotekom materiałach instruktażowych i szkoleniowych dotyczących systemu Alma i wyszukiwarki Primo i ich funkcjonalności w formie 55 nagrań oraz innych dodatkowych szkoleniach dotyczących systemu i współkatalogowania, jakie zapewniła Biblioteka Narodowa. Wszystkie powyższe materiały i konsultacje stanowią kompletne narzędzie, umożliwiające rozpoczęcie katalogowania zgodnie z zasadami Biblioteki Narodowej.
System działa w modelu chmurowym, pozostając dostępnym z poziomu przeglądarki internetowej na dowolnym urządzeniu. Obsługuje ogół procesów realizowanych w każdej bibliotece — bez względu na jej typ, wielkość zbiorów i liczbę czytelników. Pozwala również na stabilną pracę zdalną poza siedzibą biblioteki.
Największą zaletą integracji bibliotek w ramach Zintegrowanego Systemu Zarządzania Zasobami dla Bibliotek jest możliwość współkatalogowania w czasie rzeczywistym w jednym systemie informatycznym — wpływa to bezpośrednio na minimalizację kosztów ponoszonych przez biblioteki. Wzrost liczby bibliotek z dostępem do katalogu on-line wpłynął na zwiększenie dostępności zbiorów dla czytelników. Zintegrowane placówki poprzez własne katalogi online dołączyły do Połączonych Katalogów, które obecnie obejmują już 70 mln jednostek zbiorów (liczbę tę codziennie powiększają kolejne nowości wydawnicze). Zachęcamy do odkrywania bogactwa piśmiennictwa polskiego dostępnego w połączonych katalogach pod adresem: https://katalogi.bn.org.pl.
Implementację systemu w pięciu bibliotekach w tym roku umożliwił system wdrożony i wykorzystywany z powodzeniem przez centralną bibliotekę państwa, Bibliotekę Jagiellońską (wraz z bibliotekami wydziałowymi i instytutowymi Uniwersytetu Jagiellońskiego), biblioteki akademickie m.in. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Politechniki Wrocławskiej, Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, bibliotek Uczelni Fahrenheita (w tym Uniwersytetu Gdańskiego), wojewódzkich bibliotek publicznych w Olsztynie, Lublinie, Wrocławiu, Szczecinie, Łodzi i w Kielcach, a także miejskich w Elblągu, Gdyni i Wrocławiu. Łącznie w systemie współkatalogują już 153 biblioteki i ich ponad 674 filie. Z tych samych narzędzi korzystają najlepsze biblioteki na świecie, w tym Uniwersytetu Harvarda i Oksfordzkiego, a także sieci Bibliotek Narodowych Danii i Szwajcarii wraz z wybranymi bibliotekami uniwersyteckimi tych krajów.
Więcej o działaniach współkatalogujących bibliotek można przeczytać w relacji z konferencji użytkowników Połączonych Katalogów BN.
Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 (NPRCz 2.0) to wieloletni program rządowy na lata 2021–2025 w ramach którego środki w wysokości ponad miliarda złotych (60% z budżetu państwa, 40% — wkład własny beneficjentów) zostały przeznaczone na różne formy wsparcia i promocji czytelnictwa w Polsce. To największy i jeden z najważniejszych — z uwagi na skalę oddziaływania i budżet — programów wieloletnich Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jego celem było wsparcie, promocja i rozwój czytelnictwa w Polsce, kształtowanie postaw proczytelniczych, zwiększanie dostępu do wszelkich formatów książek, wzmacnianie kompetencji posługiwania się językiem ojczystym oraz roli bibliotek publicznych jako lokalnych ośrodków życia społecznego i centrów dostępu do kultury i wiedzy. W skład NPRCz 2.0 wchodzą cztery priorytetowe obszary wsparcia, zarządzane przez Bibliotekę Narodową, Instytut Książki, Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz Narodowe Centrum Kultury. W ramach NPRCz 2.0 m. in. blisko pół miliarda złotych trafiło na rynek wydawniczy (zakup nowości książkowych), a kolejnych kilkaset milionów zostało przeznaczonych na modernizację i budowę bibliotek.
